Programy do kosztorysowania cieszą się coraz to większą popularnością. Nic w tym dziwnego – branża budowlana pragnie iść z duchem czasu i coraz częściej stawia na innowacyjność, która przejawia się tym, że większość prac wykonywanych onegdaj manualnie, uległa skomputeryzowaniu. Jest to niesamowite ułatwienie dla kosztorysantów, którzy mają teraz do dyspozycji niesamowicie przydatne i funkcjonalne narzędzia, które czynią ich pracę szybszą i łatwiejszą, a jej rezultaty stają się jednocześnie bardziej klarowne niż w wypadku tradycyjnego kosztorysu. Jeżeli chodzi o polski rynek programów do kosztorysowania, to zdecydowanie można stwierdzić, że w temacie się definitywnie dzieje. Programów jest całkiem spora ilość i kosztorysanci naprawdę mają w czym przebierać, mając możliwość dopasowania oprogramowania ściśle do swoich potrzeb. W ścisłej czołówce polskich programów do kosztorysowania znajdują się Norma i wyposażona w większą liczbę możliwości Norma PRO. Obydwa wybierane przez zdecydowaną większość firm budowlanych.
Category Archives: Bez kategorii
Oprogramowanie kosztorysowe dedykowane jest dla ludzi, którzy na co dzień działają w branży budowlanej i zajmują się tworzeniem profesjonalnych kosztorysów budowlanych. Specjalnie dla nich powstały programy, których celem jest ułatwienie i usprawnienie codziennej zawodowej pracy i sprawienie, żeby realizacja kosztorysu następowała szybciej. W Polsce znaleźć można nawet pokaźną gromadkę programów stworzonych właśnie w celu umożliwiania realizacji kosztorysu. Najpopularniejszym i najczęściej stosowanym przez profesjonalistów w Polsce oprogramowaniem tego typu jest oprogramowanie Norma, które występuje w dwóch wariantach – podstawowym standardzie i o wiele bardziej rozbudowanej wersji, noszącej nazwę PRO. Obie wersje cieszą się ogromną popularnością, jednakże częściej wybierany przez profesjonalistów jest ten bardziej rozbudowany wariant. Nic w tym dziwnego, w końcu posiada on niesamowicie przydatne funkcje, jakie ucieszą każdego profesjonalnego kosztorysanta i ułatwią jego codzienną pracę zawodową.
norma standard – program kosztorysowy
kosztorysowanie jest ciekawym sposobem na zarobek. konieczne jest jednak posiadanie wsparcia w postaci programu do kosztorysowania. dobry program kosztorysowy to norma standard. program ten ułatwia zrobienie najpopularniejszych kosztorysów w kalkulacji szczegółowej i uproszczonej. którą kalkulację wybierzemy zależy tylko od nas i naszych wymagań.
Programy kosztorysowe
Programy kosztorysowe Norma to porządne oprogramowanie do tworzenia kosztorysów. Kosztorysy to wyceny robót budowlanych i remontowych. Sporządza się je w branży budowlanej na podstawie katalogów KNR. Programy do kosztorysowania programy do kosztorysowania ułatwiają tworzenie kosztorysów. Wycena zrobiona przy pomocy programu Norma jest zgodna z aktualnymi przepisami dotyczącymi kosztorysowania.
Kosztorysowanie w programie Norma Pro jest wygodne i szybkie dzięki dostępnym katalogom nakładów rzeczowych dodawanie pozycji jest nieskomplikowane. Konkretną robotę można łatwo wyszukać na liście wszystkich dostępnych prac przy pomocy zaawansowanej wyszukiwarki. Dodatkowo do programu Norma można zaimportować cenniki nakładów rzeczowych RMS po to by dodane prace szybko wycenić, bez potrzeby ręcznego wprowadzania cen.
Jak widać program Norma Pro to duże ułatwienie dla kosztorysantów sporządzających kosztorysy inwestorskie i ofertowe. Z programem Norma można stworzyć różnego rodzaju kosztorysy w zależności od potrzeb jakie ma kosztorysant. Kosztorysy inwestorskie są zazwyczaj w kalkulacji uproszczonej, a ofertowe w kalkulacji szczegółowej. Program Norma radzi sobie z nimi i z ich tworzeniem wyśmienicie.
Norma Pro program do kosztorysowania jest niezastąpionym narzedziem w każdej firmie. Niezależnie od tego czy potrzebujesz przedmiaru czy kosztorysu w różnych kalkulacjach Norma pozwoli na szybkie przygotowanie dokumentu. Dzięki zaawansowanym opcjom program umożliwia dokonywanie jeszcze bardziej skomplikowanych operacji takich jak import przedmiaru czy stworzenie kosztorysu w kalkulacji fidic.
Cennik Sekocenbud – popularna baza i nowy problem
Wśród cenników RMS wykorzystywanych przez kosztorysantów popularnością cieszy się wydawany przez spółkę Promocja z Warszawy cennik Sekocenbud. Kwartalne wydawnictwo może być wykorzystywane zarówno do kalkulacji uproszczonej (Biuletyny Cen Jednostkowych – BCJ) jak i szczegółowej (Informacje o cenach RMS). Wydawnictwo dostępne jest na pływach CD oraz w wersji papierowej, zawiera pełen przekrój cen jednostkowych (wraz ze współczynnikami regionalnymi) oraz bogate informacje o cenach robocizny, materiałów i sprzętów (szczególnie robocizna jest przedstawiana z wieloma szczegółami z podziałem na województwa, miasta itp.).
Sekocenbud w wersji elektronicznej posiada oczywiście możliwość importu cenników do programów kosztorysowych, w tym do popularnej Normy PRO. To bardzo wygodna funkcja pozwalająca korzystać potem z cennika bez konieczności każdorazowego używania CD. Do niedawna procedura importu była prosta – w programie wystarczyło wskazać odpowiedni folder na płycie, z którego były pobierane odpowiednie pliki i instalowane w programie. Niestety od II kwartału 2015 zmieniła się struktura plików bazodanowych na płycie Sekocenbud, w wyniku czego nie jest już możliwe proste „zaciągnięcie” cenników.
Obecnie trzeba je wcześniej zapisać na dysku komputera i dopiero wtedy możemy wczytać je do programu kosztorysowego Norma PRO. Pełna instrukcja nowego importu dostępna jest na stronie: http://kosztorysowe.komako.pl/import-cennika-sekocenbud.html
Warto dodać, że w programie Norma Expert procedura importu jest niezmieniona. Trwają prace by ułatwić tę procedurę również w przypadku programu kosztorysowego Norma PRO/STANDARD.
Kompleksowe zarządzanie inwestycją budowlaną
Odpowiednie zarządzanie inwestycjami spędza sen z powiek wielu menedżerów, również z branży budownictwa. To nie jest lekki kawałek chleba, a odpowiedzialność ciążąca przed kierownikiem budowy jest ogromna. W trakcie inwestycji trwających wiele miesięcy, w trakcie której ujawnia się multum zmiennych mających wpływ na powodzenie (lub nie) inwestycji. Powodzenie zarówno finansowe (chcemy osiągnąć odpowiedni zysk!), jak i terminowe (musimy wykonać w ustalonych ramach czasowych!)
Chcąc zachować kontrolę nad projektem wykorzystujmy najnowsze rozwiązania IT, które z rożnych programów komputerowych wykorzystywanych w naszej firmie stworzą prawdziwie kompleksowe rozwiązanie dla branży budowlanej. Zacznijmy od oprogramowania do tworzenia kosztorysów np. Norma PRO. Tego typu program kosztorysowy służy do przygotowywania dokumentów wyliczających wartość planowanej inwestycji. Kosztorys będzie podstawą dalszych czynności związanych z zarządzaniem projektem. Warto dodać, że do przygotowania kosztorysu warto też wykorzystać program przedmiarowy Miara Pro, który z rysunków technicznych ściągnie informacje o ilościach prac koniecznych do wykonania. Dzięki współpracy między Normą i Miarą, te ilości będziemy mogli w prosty sposób umieścić w kosztorysie.
Kosztorys jak sama nazwa wskazuje zawiera koszty robót, które należy wykonać. Kosztorys w kalkulacji szczegółowej bardzo dokładnie rozbija nam składniki cen na ceny materiałów, koszty robocizny, ale też koszty pośrednie itp. Dodatkowo kosztorys szczegółowy podaje normy czasu pracy robotników, normy zużycia sprzętu. Uzbrojeni w tego typu dokument i aplikację ENOKO możemy przygotować harmonogram prac w programie typu Planista lub Project. Harmonogram poza informacjami o kosztach przedstawia inwestycję w czasie dając możliwość szczegółowej kontroli nad terminem zakończenia robót.
Dodatkowo kosztorys stanowi podstawę przygotowania zestawienia materiałowego dla inwestycji. Również tu przydaje się aplikacja ENOKO tym razem we współpracy z systemem ERP enova365. Koszty zamówień w ryzach, rozliczanie czasu pracy robotników, automatyzacja fakturowania i wiele innych funkcji pozwalających na lepszą kontrolę nad budową.
Warto wykorzystywać w codziennej pracy najnowsze rozwiązania informatyczne. Kto świadomie nie zarządza projektem ma naprawdę dużo do stracenia.
Ofertowanie w budownictwie
Najczęstszym sposobem wyboru wykonawcy robót budowlanych jest postępowanie przetargowe. Szczególnie w sytuacji gdy podmiotem inwestorskim jest instytucja publiczna, ten sposób wyboru wykonawcy jest priorytetowym ze względu na zapisy prawa o zamówieniach publicznych. Postępowanie przetargowe ma na celu wyłonić najlepszą ofertę, spośród ofert złożonych przez firmy wykonawcze. Kryteria wyboru najlepszej oferty są jawne i znane wszystkim podmiotom stającym do przetargu. Czynnikiem priorytetowym jest oczywiście cena, jaką oferent przedstawia. Praktyka pokazuje, że pomniejsze znaczenie mają doświadczenie, referencje, choć trzeba zaznaczyć, że świadomość negatywnych skutków opierania się li tylko na kryterium cenowym jest wśród inwestorów publicznych coraz większa.
Proces wyboru najlepszej oferty zawsze poprzedzony jest gruntownym przygotowaniem zarówno po stronie oferentów, jak i inwestorów. Przygotowanie konkretnej ceny wymaga jej dokładnej kalkulacji przez firmy wykonawcze, które raz, że muszą przedłożyć najniższą cenę, a dwa nie mogą tej ceny przedstawić zbyt niskiej. Przygotowana oferta na przetarg przez wykonawców musi być zawsze bardzo dokładne policzona, każdy błąd w kalkulacji może mieć daleko idące konsekwencje. Zawyżona cena uniemożliwi zwycięstwo w przetargu, zbyt niska może doprowadzić do strat finansowych, niemożności ukończenia inwestycji czy w skrajnych sytuacjach do bankructwa. Przygotowaniu kosztorysu ofertowego służy specjalny rodzaj kalkulacji kosztorysowej zwany szczegółowym. Jak sama nazwa wskazuje ma on na celu dokładne policzenie wartości prac biorąc pod uwagę ceny robocizny materiałów, sprzętu.
Również inwestor musi się przygotować do przetargu. Pomijając całą dość skomplikowaną procedurę postępowań on również musi przygotować kosztorys, do którego następnie będzie porównywał otrzymane oferty. Oczywiście kosztorys inwestora (inwestorski) nie jest ceną proponowaną za wykonanie robót – jest natomiast szacunkiem tego wokół jakich kwot będą oscylowały oferty wykonawców. Jeżeli inwestor po wykonaniu swojego kosztorysu stwierdzi, że szacunkowy koszt jest dla niego zbyt wysoki, może od razu podjąć decyzję o zaprzestaniu inwestycji bez kontynuowania dalszych procedur przetargowych. Ewentualnie może to być dla niego wskazówka, że z powodu zbyt dużego obciążenia finansowego inwestycję lepiej rozłożyć na dwa okresy rozliczeniowe. Kosztorys taki nie musi być dokładny co do grosza, ważne by dawał inwestorowi ogólną informację o kosztach.
Jak widać różne potrzeby, różne kosztorysy, różne kalkulacje. Posiadanie odpowiednich ludzi potrafiących zrobić porządny dokument i wyposażenie go w dobre oprogramowanie do kosztorysów może być kluczową sprawą w przypadku przetargów budowlanych.
Nowoczesny program kosztorysowy
Wśród programów do kosztorysowania wyróżniają się te z rodziny Norma. Nie da się ukryć, że zdobyły sobie dużą popularność w ostatnich latach i zaczynają dominować na rynku oprogramowania dla firm budowlanych. Oczywiście nie są jedynym systemem kosztorysowym dostępnym w polskich sklepach, ale niewątpliwie częstotliwość spotykania programów Norma jest największa.
Jednym z powodów tej popularności jest skrojenie programu kosztorysowego do wymagań klienta. Rodzina Normy dzieli się na trzy programy:
Norma Standard – program najtańszy i najbardziej ograniczony jeśli chodzi o funkcje. Ale to ograniczenie nie oznacza, że jest to program ułomny. Norma Standard zawiera pełną bazę katalogów KNR, KNNR itp. dokładnie taką samą jak droższe edycje. Te wydawnictwa to podstawa w tworzeniu kosztorysów, więc już to każe spojrzeć łaskawym okiem na wersję Standard. A przecież jeśli chodzi o podstawowe funkcje najtańsza Norma też nie ma się czego wstydzić. Tworzenie kosztorysów szczegółowych i uproszczonych jest w pełni dostępne, tak samo możliwość ustawienia parametrów kosztorysu podczas tworzenia tj. sposobu liczenia narzutów i opcji wyświetlania formularza.
Norma Pro – program na pierwszy rzut oka podobny do wersji Standard, ale z poszerzonymi możliwościami jeśli chodzi o pracę z dokumentem kosztorysowym. Przede wszystkim ta wersja skierowana jest to firm większych, które mają potrzeby tworzenia zaawansowanych kosztorysów np. z ustalonymi wariantami albo jak w przypadku generalnych wykonawców, chcą mieć możliwość porównania dwóch kosztorysów ze sobą. Przygotowanie takiego kosztorysu porównawczego to dobra podstawa do negocjacji z podwykonawcami, odnośnie cen czy ilości robót przewidzianych do wykonania. Norma Pro to również funkcje importowania wielkości przedmiarowych z zewnętrznych plików i współpracy z innymi programami – czy to systemami ERP, czy programami do harmonogramowania czy wreszcie programami do przedmiarowania.
Norma Expert – najbardziej zaawansowany z systemów do kosztorysowania stworzonych w firmie Athenasoft. Odświeżony w stosunku do pozostałych programów wygląd rzuca się w oczy na samym początku. Dodawanie pozycji do kosztorysu jest wygodniejsze ponieważ praca odbywa się na panelach w obrębie jednego okna, a nie jak we wcześniejszych wersjach na wyskakujących oknach programu. Poza tym Norma Expert to w dużej mierze funkcje znane z wersji PRO poszerzone o dodatkowe możliwości np. rozliczanie odpadów z inwestycji czy import skanowanych PDFów do programu. Oczywiście za przyjemności trzeba płacić więcej, dlatego też cena tej wersji jest wyższa.
O tym którą Normę wybrać musimy zdecydować sami. Jakie opcje są nam potrzebne czy wygoda pracy ma dla nas priorytetowe znaczenie, ile kosztorysów rocznie zamierzamy tworzyć. Odpowiedź na te pytania pozwoli nam wybrać Normę najlepiej skrojoną do naszych potrzeb.
Norma Standard – program dla małej firmy
Nie da się ukryć, że oprogramowanie kosztorysowe z rodziny Norma swoje kosztuje. Trzeba jednak mieć świadomość, że jako program wybitnie specjalistyczny i wymagający nieustannych modyfikacji i zmian Norma, ze wszystkimi swoimi funkcjami po prostu jest wartościowa.
Każda firma budowlana czy inwestorska wie jak ważne jest to narzędzie w codziennej pracy – możliwość przygotowania dokumentów ofertowych, wyliczenia ceny robót to podstawa do tego by móc startować w przetargach, konkursach itp. wyłaniających wykonawców robót.
Niestety dla małej firmy, pracującej na rynku lokalnym i zajmującej się wąską i niedużą specjalizacją cena programu Norma PRO jest często zaporowa, nie do przeskoczenia. Producent widząc ten problem zdecydował się na poszerzenie gamy programów do kosztorysowania. Norma PRO to niewątpliwie okręt flagowy, duże możliwości, dość wysoka cena. Ale przecież mniejsze firmy często mogą obyć się bez pewnych zaawansowanych funkcji związanych szczególnie z kontrolą kosztorysu.
Norma STANDARD to program przeznaczony dla mniejszych firm, z mniejszymi wymaganiami odnośnie kosztorysowania. Pozbawiony jest m.in. funkcji porównywania kosztorysu, sprawdzania jego zgodności z katalogami czy opcji pozwalających na importy obmiarów/przedmiarów z plików zewnętrznych. Dodatkowo w Normie Standard nie przygotujemy kosztorysu FIDIC – szczególnego rodzaju wyceny koniecznego szczególnie przy inwestycjach unijnych.
Decydując się na program kosztorysowy Norma musimy określić swoje potrzeby i możliwości. Czy będąc małą firmą będziemy musieli konstruować „fidici”, czy będziemy musieli sprawdzać poprawność kosztorysu? To raczej kwestie dla inwestorów, może nie potrzebujemy aż tak skomplikowanych funkcji. Odpowiedzenie sobie na takie pytania umożliwi wybór odpowiedniego programu.
Pamiętajmy też, że zakup wersji Standard nie zamyka nam drogi do posiadania Normy PRO. Wymiana z jednego programu na drugi może odbyć się w przystępnej cenie również w późniejszym terminie.
Buduj z Głową – aktualizator do programów Norma
Program kosztorysowy Norma jak każda aplikacja komputerowa może się zestarzeć. Branża programów kosztorysowych jak każda inna opiera się na rywalizacji producentów różnych programów i każdy z nich liczy na osiągnięcie przewagi w tym wyścigu m.in. poprzez wprowadzanie różnych nowinek i usprawnień. Dziś trudno to sobie wyobrazić, ale pierwsze wersje Normy PRO nie posiadały np opcji przeszukiwania katalogów po rdzeniach słów kluczowych. To wygodna opcja bo mając do przeszukania 40 KNRów możemy nie być pewni czy w opisie danej pozycji katalogowej jest użyte słowo „cegła” czy może „cegły”. Wpiszemy zatem wspólny rdzeń „cegł” i otrzymamy listę pozycji z KNRów zawierających „cegł”, niezależnie od końcówki.
Ta funkcja pojawiła się w miarę rozwoju programu. Firmy, które zakupiły program kosztorysowy Norma PRO zaraz po premierze ten program i nie aktualizowały go do dzisiaj wciąż nie mają jej dostępnej. Dlatego właśnie warto korzystać z opcji aktualizacji programu. Takich zmian w ciągu 10 lat istnienia programu na rynku było naprawdę sporo. Żeby tylko wspomnieć o opcji importu kosztorysu z pliku PDF, bez której wielu kosztorysantów nie wyobraża sobie pracy z kosztorysem.
Aktualizator programu Norma nazywa się Buduj z Głową i jest wydawany co kwartał. Zakupić można go w abonamencie rocznym i potem przedłużać na kolejny okres. Taka „wierność” jest premiowana niższą ceną za przedłużenie abonamentu, niż gdybyśmy chcieli dokonywać zakupu aktualizacji z przerwami. Warto o tym pamiętać – stałe aktualizowanie programu to nie tylko wymierna oszczędność finansowa, ale też program pozbawiony wad.
Czy warto aktualizować Normę?
Częstym dylematem użytkowników programu do kosztorysowania Norma jest czy dodatkowo wykupywać aktualizację programu dostępną co kwartał poprzez wydawnictwo Buduj z Głową.
Kwestia niejednoznaczna z jednej strony możliwość pracy na najnowszej wersji to gwarancja posiadania wszystkich dostępnych w programie katalogów. Z każdym kwartałem producent programu, firma Athenasoft, dodaje do bazy katalogów jakieś nowe KNRy dotyczące często najnowszych technologii, których w popularnych KNRach typu 2-01 czy 2-02 brakuje. Nie zapominajmy, że KNRy te zostały wydane już ponad 15 lat temu lub dawnej i nie obejmują wielu współczesnych technologii. Nie ma się co obrażać na producenta Normy – nie oni decydują o treści tych katalogów, a jedynie udostępniają je do wykorzystania pracy. Ale jak wcześniej powiedziałem poza tym najpopularniejszymi, acz niezbyt aktualnymi, są jeszcze nowe katalogi, obejmujące najaktualniejsze prace. I wraz z aktualizacją programu lista tych katalogów robi się większa.
Dodatkowo Buduj z Głową to również nowe opcje, być może nie niezbędne, ale zwiększające użyteczność samego programu.
A co z osobami, które jednak nie zdecydowały si na aktualizację? Program Norma oczywiście cały czas będzie działał. Cały czas będzie możliwość przygotowania w jego ramach kosztorysu, który będzie spełniał wszystkie wymogi poprawnego dokumentu. Ale nie zdziwmy się jeśli kolega pracujący na najnowszej wersji skorzysta z wygodnej metody przeszukiwania bazy katalogów po słowach kluczowych lub filtrowania pozycji nieaktywnych w kosztorysie.
Te funkcje pojawiły się w trakcie rozwoju programu i były dostępne dopiero od kolejnej wersji Normy. Tak jak na przykład uwielbiana przez kosztorysantów funkcja importu kosztorysu z pliku PDF. W Normie Pro od wersji 4.33, w Normie Standard jako płatny dodatek.
Sami musimy podjąc decyzję czy chcemy ponosić wydatek aktualizacji czy nie. Wydatek nie niezbędny, ale zdecydowanie przydatny.
Współpraca wewnątrz organizacji – Miara, Norma i Project
Czyli jak sprawnie poprowadzić inwestycję budowlaną wykorzystując narzędzia takie jak programy przedmiarowe, kosztorysowe czy oprogramowanie do harmonogramowania.
Im większa firma tym większa potrzeba by zarzadzanie i codzienna praca opierały się na jasnych procedurach i możliwie dużej automatyzacji czynności. Wspomagają to wszelkie rozwiązania informatyczne jak np. systemy ERP. Poza tak kompleksowymi rozwiązaniami jak ERP, przedsiębiorstwa korzystają też ze specjalistycznych programów np. do kosztorysowania (tu popularnością wyróżnia się Norma) czy do harmonogramowania robót (dominuje Microsoft Project, ale wykorzystywany jest też polski program Planista). Takie specjalistyczne oprogramowanie mimo, że jest najczęściej różnych producentów, można w miarę możliwości zintegrować, tak by łatwo można było proces inwestycyjny wspomagać informatyką.
Zacznijmy od procesu przedmiarowania czyli wyliczania ilości koniecznych robót. Przedmiar określa się najczęściej na podstawie dokumentacji technicznej, rysunków projektowych itp. Dzięki programowi Miara PRO możemy dokładnie zwymiarować projekty otrzymane czy to w plikach PDF czy plikach AutoCAD (.dxf, .dwg). Ten program to prawdziwa rewolucja na polskim rynku programów dla branży budowlanej, wart tego by go wypróbować, choćby w wersji demo.
Mając już gotową ilość robót możemy niezwłocznie przystąpić do stworzenia kosztorysu czyli określenia ile tak naprawdę, będą nas kosztować wszystkie prace. Odpalamy oczywiście program Norma PRO – szeroko wykorzystywany program do kosztorysowania, który swoją popularność zawdzięcza głównie prostej obsłudze i dużym możliwościom ustawienia parametrów programu przydatnych do stworzenia kosztorysu. W Normie PRO znowu trzeba określać przedmiar, po to by wycenić prace. Po co przepisywać dane wcześniej wyznaczone w Miarze PRO, skoro te dwa programy potrafią ze sobą współpracować? Jednym kliknięciem przenoszę odpowiednie wartości do odpowiednich pól w programie Norma. Łatwo i szybko buduje książkę przedmiarów, którą potem automatycznie wycenię według cennika zaimportowanego w Normie.
No dobrze przeszliśmy już proces ofertowania, okazuje się, że inwestor wybrał naszą firmę do wykonania robót. Musimy zatem stworzyć harmonogram prac – rozłożyć w czasie wykonanie wszystkich zadań wraz z informacjami o ponoszonych w kolejnych miesiącach zasobach i czasie. Dzięki kosztorysowi wiemy ile, a dzięki programowi do harmonogramowania np. Microsoft Project wiemy kiedy. Znowu nie warto przepisywać skrupulatnie danych z jednego programu do drugiego, szczególnie, że jest ich naprawdę dużo. Zamiast tego lepiej skorzystać z możliwości transferu danych z Normy do Projecta. W wyniku tego w programie Microsoftu od razu zostanie wypełniony arkusz zasobów (nawet kilkaset pozycji!) i lista zadań (również kilkadziesiąt zadań w zależności od wielkości projektu). Co prawda aby zaimportować kosztorys do Projecta potrzebny będzie osobna nakładka np. ENOKO Project, ale zdecydowanie warto ją nabyć by móc cieszyć się skróceniem pracy o dobrych kilka godzin spędzonych przed komputerem.
Szkolenia kosztorysowe
Kosztorysowanie robót budowlanych wymaga od osób, które się tym zajmują dużej wiedzy dotyczącej wykonywanych robót budowlanych, jak i sposobów i metod wykonywania kosztorysów. Doświadczenie jest zdecydowanie wskazane w tej sytuacji, jednak osoby, które zaczynają swoją przygodę z wykonywaniem kosztorysów budowlanych mogą śmiało sprawdzić jakie szkolenia kosztorysowe są dostępne na rynku.
Zazwyczaj takie szkolenie ma formułę nauki obsługi programu do kosztorysowania, ale dobry kurs kosztorysowania powinien zawierać też wstęp teoretyczny, tak by nawet osoby nie mające wcześniej do czynienia z tą dziedziną mogły nabyć podstawową wiedzę. W Polsce przyjęło się, że najpopularniejszym programem do wykonywania dokumentów kosztorysowych jest program Norma PRO. Jest to udany system kosztorysowy, który już od ponad 10 lat wykorzystywany jest w firmach, urzędach i różnych instytucjach, wszędzie tam gdzie planuje się inwestycje.
W czasie kursu kosztorysowego program Norma Pro zostanie nie tylko pokazany uczestnikom szkolenia, ale powinni mieć oni możliwość stworzenia kosztorysu szkoleniowego. Jak wiadomo nic nie uczy lepiej niż praktyka i gdyby szkolenie polegało na słuchaniu prowadzącego i oglądaniu tego co on robi, kursanci prawdopodobnie nie wynieśliby wiele informacji z takiego spotkania. Szukając firmy, która przeprowadzi nam szkolenie zwróćmy uwagę na to w jaki sposób jest ono prowadzone. Warsztaty na komputerach powinny być priorytetem dla tych, którzy rzeczywiście chcą poznać oprogramowanie do kosztorysowania.
Czy uczestnik szkolenia, który spędził na nim pełną ilość godzin od razu będzie w stanie przygotować dobry dokument? Nie oczekujmy cudów. Doświadczenia wyniesionego z wielu lat pracy nic nie zastąpi, ale nawet mając pracownika z potężną wiedzą, mogłoby się zdarzyć, że będzie miał on problem z obsługą programu i znalezieniem odpowiednich informacji w Normie lub innym programie kosztorysowym. I dlatego warto skorzystać z oferty kursów i szkoleń.
System Athena – zestaw programów dla kosztorysanta.
Każda firma nie lubi przepłacać i zawsze szuka najlepszej okazji do kupna różnych rzeczy, przydatnych w działalności. Producenci i sprzedawcy często oferują więcej za mniej, np. zestaw kilku programów, które kupowane osobno kosztowałyby bardzo dużo. Tak samo jest z programami do kosztorysowania Norma. Są to wyspecjalizowane programy dla osób zajmujących się wyceną robót budowlanych, które wykorzystywane są w przedsiębiorstwach wykonawczych i inwestycyjnych.
Dwa najpopularniejsze programy z tej serii to Norma Expert i Norma Pro. Ze względu na swoje wyspecjalizowanie to oprogramowanie jest drogie i zakup kilku stanowisk do firmy wiąże się z dużym wydatkiem, który trzeba zaplanować w budżecie rocznym firmy.
Warto zwrócić uwagę na możliwość zakupy zestawu pod nazwą System Athena. W jego skład wchodzą dwa stanowiska programu Norma (wersje Norma Expert i Norma Pro), a także rewelacyjny program do przedmiarowania robót Miara PRO, który pomaga liczyć ilość prac koniecznych do wykonania na podstawie rysunków technicznych. To nie wszystko poza programami kosztorysowymi, w skład systemu Athena wchodzą też Buduj z głową – abonament na aktualizację programów Norma, Intercenbud – abonament na cenniki prac budowlanych i program do harmonogramowania Planista, który pomoże stworzyć plan inwestycji rozłożony w czasie.
Zestaw „system Athena” to rewelacyjny sposób by wyposażyć małym kosztem firmę w narzędzie niezbędne do przeprowadzenia dużej inwestycji budowlanej. Cena całego zestawu jest dużo niższa niż gdyby decydować się kupować każdy z tych programów osobno. Dlatego warto dobrze zaplanować zakupy do firmy i wyszukać okazje, które nie będą nas drogo kosztować.
Ilosć pracy czyli jej przedmiar
Przedmiar robót to wyliczona na podstawie rysunków technicznych ilość robót, którą trzeba wykonać dla zaplanowanej inwestycji. Wykonuje się go przed przystąpieniem do prac w tak zwanym ciągu technologicznym, czyli w kolejności w której roboty musza być wykonywane. Przedmiar to wstęp do przygotowania wyceny inwestycji czyli do zrobienia kosztorysu. Każdą pozycję przedmiaru wycenia się według cen jednostkowych aktualnych w danym momencie.
Dzięki programowi Miara Pro stworzeni przedmiaru jest szybsze i wygodniejsze. Posiadając rysunki techniczne zapisane w odpowiednich plikach program umożliwia przeniesienie wartości np. powierzchni czy długości do programu kosztorysowego Norma PRO. Norma Pro to obecnie jeden z najpopularniejszych systemów kosztorysowych, dlatego wydaje się, że program Miara wzbogacający jego użyteczność powinien cieszyć się dużym wzięciem. Pamiętajmy, że aby zrobić dobry kosztorys należy mieć przygotowany odpowiedni przedmiar. Bez niego wartość inwestycji może zostać źle policzona i co za tym idzie firma wykonująca pracę może mieć problem z ich sfinansowaniem.
Przedmiar niezależnie czy tworzony w programie Miara pro czy nie zawsze powinien być wykonywany przez osobę o dużej wiedzy technicznej, po to by nie pominęła ona żadnych robót będących elementem całej inwestycji. Taki błąd znowuż może zaważyć o być albo nie być firmy, wykonującej i prowadzącej inwestycję.
Często zresztą firmy zlecają wykonanie przedmiaru robót np. biurom projektowym, albo zamawiają je u specjalistów od danych prac. To dobre jeśli kadra w przedsiębiorstwie nie czuje się na tyle mocna by móc go zrobić samemu. Niezależnie jednak od tego kto wykonuje ten dokument zawsze dobrze jest uprościć sobie pracę przy pomocy programu do przedmiarowania Miara Pro. Podobnie przecież nikt nie liczy wartości prac na liczydle, ale ma do tego dobry system kosztorysowy norma pro czy standard.
Kosztorys w programie Norma
Ciekawą możliwością programu kosztorysowego Norma jest możliwość stworzenia kosztorysu wariantowego. Wszyscy wiemy lub powinniśmy wiedzieć co to jest i do czego służy kosztorys inwestorski czy ofertowy. Teraz dzięki Normie PRO mamy możliwość wzbogacenia prezentacji o warianty pozycji.
Wyobraźmy sobie sytuację w której możemy wykonać zaplanowaną pracę w dwóch różnych technologiach. Chcąc pokazać inwestorowi różnicę w cenie pomiędzy jedną i drugą nie musimy tworzyć dwóch różnych kosztorysów, ale skorzystamy z możliwości wprowadzenia wariantu. W zależności od wybranego wariantu program będzie nam wskazywał wartości kosztorysu droższe lub tańsze. Inwestor będzie mógł sam zdecydować czy chce skorzystać z droższej, lecz oszczędniejszej w eksploatacji technologii czy z tańszej w budowie, ale możliwe, że droższej w utrzymaniu.
Kosztorys wariantowy w programie Norma tworzy się bardzo łatwo. Podajemy ogólną nazwę czego będzie dotyczyć wariantowanie np. ” Ocieplenie budynku”. Potem dodajemy dwa warianty „Styropian 10 cm” i „Styropian 20 cm”. W kosztorysie w odpowiedniej pozycji dodajemy do materiałów oba rodzaje styropianów. Na końcu pozostaje nam już tylko Przyporządkować odpowiedni materiał do odpowiedniego wariantu.
Wariantowaniu mogę podlegać oczywiście dowolne składniki kosztorysu, nie tylko materiały, ale też robocizna, sprzęt, całe pozycje czy nawet działy. Dodatkowo do wariantu możemy przyporządkować kilka składników np. do wariantu „Styropian 10 cm” przyporządkowany będzie materiał (styropian), ale też np. robocizna o innej normie zużycia, niż w drugim wariancie.
Program norma pro to kapitalne narządzie dla kosztorysantów, którzy potrzebują stworzyć coś wieej niż li tylko wycenę prac. To program dla prawdziwych artystów kosztorysowania.
Solidne systemy kosztorysowe
Wiedza teoretyczna dotycząca kosztorysowania to podstawa, którą każdy kto zawodowo zajmuje się wycenianiem robót musi mieć w małym palcu. Elementarz bez którego nie warto podchodzić do zagadnienia kosztorysowania.
Ale to nie wszystko. Czasy gdy skrupulatnie wyliczano wartości na papierze, wpisując je potem ręcznie do odpowiednich rubryk formularza. Na szczęście – zakrzyknie niemała grupa kosztorysantów. Skorygowanie nawet drobnej pomyłki popełnionej na początku pracy skutkowało tym, że trzeba ją było zaczynać na nowo.
Obecnie w sukurs kosztorysantom przyszła technologia. Wraz z rozwojem komputerów już od połowy lat 80tych w Polsce zaczęły być dostępne specjalne programy do kosztorysowania – na początku bardzo proste, a dziś będące już prawdziwymi kombajnami, które przyspieszają i pod wieloma względami ułatwiają pracę kosztorysantom.
Główną zaletą programu jest stała dostępność katalogów prac (KNRów, KNNRów itp.), możliwość wgrania posiadanych cenników robót, no i last but not least możliwość wprowadzania poprawek, edycji, zmian w już stworzonych pozycjach. Nie zaskoczy nas sytuacja, gdy pod koniec pracy okazuje się, że źle pomierzyliśmy wymiary w pozycji pierwszej i kolejnych kilkadzisiąt prac ma wyliczoną złą ilość robót. Jakże frustrujące musiało to być dla kogoś kto przepisywał kosztorys ręcznie. NA szczęście w programie do kosztorysowania poprawka takiego błędu to zaledwie kilka kliknięć myszką.
Oczywiście oprogramowanie kosztorysowe typu Norma PRO, Rodos czy Zuzia wymaga nabycia nowej wprawy – obsługi programu. Wbrew pozorom mnogość opcji, przycisków, menu może w pierwszej chcwili zniechęcić, a kosztorysantów starszej daty, nie mających wprawy w obsłudze komputera wręcz załamać. Nie należy się poddawać – wraz z zakupem programu należy pomyśleć o wykupieniu miejsca na kursie z jego obsługi. W trakcie takiego szkolenia zostaną przedstawione możliwości programu, omówione wszystkie opcje i na praktycznych ćwiczeniach pokazane jak stworzyć kosztorys inwestorski czy kosztorys wykonawczy w programie.
Koszty pośrednie w kosztorysowaniu
To czy firmy budowlane dostają zlecenia czy nie najczęściej odbywa się w procesie przetargu. Pomijając ekstremalne przypadki ustawionych „pod szwagra” postępowań, najczęściej kryterium wyboru sprowadza sie do ceny. Im niższa tym lepiej. Tematem na osobny wpis jest to czy najlepszym kryterium wyboru jest najniższa cena. Co z jakością? Ale dziś nie o jakosci, a o cenie.
Firmy budowlane, które przygotowują kosztorysy ofertowe korzystają z różnych źródeł: cenniki własne, gotowe bazy cen średnich, informacje od dostawców. Wyceniając np koszt zbudowania m kwadratowego ściany trzeba wziąć pod uwagę m.in.:
- stawkę robocizny murarza
- cene cegły
- cenę zaprawy
Już na tym etapie wyceny kosztorysu może dojść do różnic w cenie jednostkowej między różnymi firmami. Jedna firma płaci mniej ludziom, inna kupuje drożej cegłę.
Ale naprawdę duże różnice mogą powstać po dodaniu kosztów pośrednich. Czym one są?
Kosztorysant siedzący nad programem Norma Pro nie muruje. Sekretarka odbierająca telefony w imieniu szefa nie kładzie cegieł. Księgowa wyliczające płace załogi nie macha łopatą. Ale dla działania firmy jako całości wszystkie te osoby są niezbędne, a wszystkie koszty przez te osoby ponoszone to właśnie koszty pośrenie.
W zależności od tego jak bardzo rozbudowana jest firma i jak duże ma zaplecze pracowników nazwijmy ich biurowych, decyduje o tym jakie ta firma ma koszty pośrednie. Koszty te liczy się zazwyczaj jako procent kosztów bezpośrednich – tych które bezpośrednio na placu budowy murują ścianę (murarz, cegła, zaprawa).
Zazwyczaj koszty pośrednie wynoszą ok 50-60% kosztów bezpośrednich. Idealna sytuacja to taka w której mała firma z jedną sekretarką, która przy okazji odbierania telefonów, sporządza kosztorys, wygrywa przetarg na miliony złotych. Koszty pośrednie są wtedy minimalne. Jednak w rzeczywistości, aby z sukcesem startować w dużych przetargach trzeba mieć rozbudowaną strukturę pracowników „niebudujących”. Ważne by zachować odpwiedni bilans pomiędzy kosztami bezpośrednimi i pośrednimi.
Przygotowanie dokumentacji projektowej
Firma przygotowująca sie do inwestycji musi zawsze na początku stworzyć kosztorys inwestorski, który da jej odpowiedź na pytanie ile pieniędzy trzeba zarezerwować na przeprowadzenie inwestycji.
Aby taki kosztorys mógł powstać niezbędne jest wcześniejsze opracowanie dokumentacji projektowej. Na jej bazie można stwierdzić jaka będzie dokładna ilość robót niezbędnych aby powstała zaplanowana inwestycja. W skład dokumentacji projektowej wchodzą m.in. projekt wykonawczy, specyfikacja techniczna oraz założenia wyjściowe do kosztorysowania.
Projekt wykonawczy zawiera w sobie rysunki techniczne, projekty instalacji, opisy techniczne itp. To z rysunków będziemy mogli pobrać dokładne długości czy to ścian czy elementów konstrukcyjnych. W specyfikacji technicznej natomiast będzie napisane czy ściana, której wymiary pobraliśmy z rysunku, ma być zbudowana z cegły energooszczędnej czyli droższej, czy z najtańszej cegły, ale bez szczególnych własności energooszczędnych.
Założenia wyjściowe, trzeci składnik dokumentacji to wszelkie informacje dodatkowe, które mogą mieć znaczenie przy ustaleniu ceny inwestycji. Np. to kto będzie wywoził śmieci i gruz z placu budowy. Jeśli ta czynność będzie po stronie inwestora, to automatycznie wykonawca nie będzie wstawiał jej w swoim kosztorysie jako kosztu, który musi ponieść.
Przygotowaniem, dokumentacji projektowej, szczególnie projektu wykonawczego zajmują się specjalistyczne biura projektowe, które na podstawie wytycznych inwestora przygotowują projekt inwestycji. Następnie na podstawie projektu sporządza się przedmiar robót czyli dokładne ich dokładne wyszczególnienie w ciągu technologicznym wraz z opisem. Na podstawie przedmiaru można już stworzyć kosztorys. Często inwestorzy nie mający odpowiedniej wiedzy zlecają w biurach projektowych stworzenie wszystkich tych dokumentów od dokumentacji po kosztorys inwestorski.
Kosztorysowanie inwestorskie
Kim jest inwestor? To ktoś kto ma pomysł i pieniądze, ale może mu brakować wiedzy, popularnie zwanej know-how.
Przedsiębiorstwo branży spożywczej potrzebuje nowej hali produkcyjnej, albo planuje ulżenie stojącym w korkach przez wybudowanie nowej linii tramwajowej. W czym problem? Oczywiście poza standardowym brakiem pieniędzy?
Firmy spożywcze czy urzędy nie zatrudniają bezpośrednio na etatach robotników, kierowników budowy, ani tym bardziej nie utrzymują ogromnej bazy sprzętu budowlanego. Do zrealizowania ich pomysłu niebędny jest ktoś jeszcze – wykonawca, firma która swoimi nakładami aczkolwiek za pieniądze inwestora wybuduje drogę, halę produkcyjną, basen, stadion, linię kolejową.
Inwestor zanim ogłosi przetarg na wykonawcę musi wykonać jednak szereg czynności przygotowawczych, z których najwązniejszą jest odpowiedzenie sobie na pytanie – ile to mnie będzie kosztowało? Do przybliżonego oszacowania kosztu przyszłej inwestycji służy kosztorys inwestorski, sporządzony metodą uproszczoną.
Żeby zrozumieć jego sens musimy zrozumieć, że na inwestycję składa się cała gama prac takich jak przygotwanie terenu do budowy, prace ziemne, prace konstrukcyjne, roboty wykończeniowe itd. Każda z powyższych prac zawiera w sobie roboty podstawowe, np: usunięcie warstwy ziemii urodzajnej, stworzenie wykopu fundamentowego czy postawienie iluś metrów kwadratowych ściany. W każdej pracy podstawowej zawarte są koszty bezpośrednie i narzuty ustalane indywidualnie przez wykonawcę np. zysk.
No i wracamy do naszego inwestora – firmy spożywczej. Przecież on wie jak wyprodukować smaczne jedzenie, a nie jak zrobić wykop, skąd poza tym ma on wiedzieć jaki zysk będzie chciał osiągnąć wykonawca? Inwestor skorzysta z gotowych cenników i baz cenowych w których pozna koszty robót podstawowych, ale także dowie się jakie średnio wykonawcy ustalali procent kosztów pośrednich i procent zysku.
Pozostaje jeszcze kwestia skąd ma wiedzieć jakie roboty będą wchodziły w skład całej inwestycji, czy będzie potrzebne wykonanie wykopu, a jeśli tak to czy trzeba będzie zrobić odwodnienie wykopu. Ilość i opis robót określa się na podstawie dokumentacji projektowej. Czy inwestor będzie w stanie sam ja stworzyć? Do kogo zwróci się aby ją otrzymać? Postaram się te kwestie opisać w kolejnym wpisie.