Jak wybrać program kosztorysowy dla siebie?

Kosztorysowanie polega na wyliczeniu wartości finansowej robót budowlanych. Można kosztorysować pracę po jej wykonaniu, ale najczęściej odbywa się to przed. W przypadku budowy np budy dla naszego pieska określenie kosztów jest stosunkowo łatwe, kilka desek plus nasz czas poświęcony na ich oheblowanie i zbicie ze sobą.

Ale w przypadku np. budowy autostrady czy stadionu sprawa się komplikuje bo ilość działań które trzeba wykonać w ramach takiej inwestycji idzie tysiące. Określenie kosztów dla takich działań będzie wygodniejsze jeśli dysponujemy odpowiednim oprogramowaniem do kalkulacji czyli programem kosztorysowym.

Na polskim rynku możemy znaleźć pełną gamę różnych rozwiązań wśród których wyróżniają się programy Norma. Niezależnie od tego co wybierzemy musimy pamiętać, że dobry program do kosztorysowania powinien umożliwiać:

  • pracę z bogata bazą normatywów RMS
  • pracę z popularnymi cennikami
  • wymianę plików pomiędzy stanowiskami i rożnymi programami
  • możliwość szybkiej wyceny ręcznej i automatycznej
  • możliwość definiowania narzutów
  • dostosowanie wydruków do potrzeb użytkownika.

Jeśli nasz program spełnia te wymagania jest duża szansa, że kosztorysy w nich przygotowane spełnią nawet największe wymagania inwestora.

Norma Standard wyjątkowy program

program kosztorysowy Norma Standard

dobre oprogramowanie kosztorysowe Norma

Dobre oprogramowanie do kosztorysowania to niewątpliwie Norma STANDARD, która od wielu lat jest wykorzystywana w firmach budowlanych. Za jej pomocą można policzyć niemal dowolną robotę budowlaną – niezależnie czy to remont parapetu w łazience czy budowa autostrady. Program Norma sprawdza się wszędzie tam gdzie mamy do czynienia z liczeniem wartości robót budowlanych.

Kosztorysanci – bohaterowie Twojego domu!

Kosztorysanci to tacy ludzie, którzy muszą dużo liczyć – to stwierdzenie miało sens 30 lat temu, bo wtedy rzeczywiście praca kosztorysanta polegała na ślęczeniu nad tabelą z kalkulatorem bądź liczydłem i sumienne liczenie norm pracy i jej kosztów. A dziś?

A dziś kosztorysant nic już liczyć nie musi bo ma od tego program do kosztorysowania, a nawet ma całą gamę różnych programów od tych najpopularniejszych z serii Norma po mniej znane, a le też wykorzystywane w firmach budowlanych programy.

Kosztorysowanie w komputerze jest inne niż kiedyś. Teraz bardziej przydaje się znajomość obsługi programu aniżeli liczydła. To nie znaczy, że za kosztorysowanie w Normie może brać się każdy. To czynność która wymaga dużej wiedzy branżowej, dotyczącej technologii i sposobów wykonywania prac. Kosztorysant musi też wiedzieć jakie ewentualnie materiały powinny być wykorzystywane do przygotowania inwestycji zamiast tych przewidywanych przez katalogi.

Reasumując wywód – program komputerowy taki jak Norma PRO pomaga w przygotowaniu kosztorysu, ale nie zastępuje człowieka, który najlepiej wie co jest przedmiotem inwestycji i wyceny.

norma expert do kosztorysowania

Norma Expert to program komputerowy, który już w samej nazwie sugeruje dla kogo został stworzony. Dla ekspertów oczywiście, ale jakiej dziedziny?

Kosztorysowanie to czynność mająca na celu wyliczenie wartości robót budowlanych. Czynność tę podejmuje się przede wszystkim w sytuacji planowania tego typu prac, choć nie tylko bo kosztorysy, czyli efekty pracy kosztorysanta mogą pełnić różne funkcje w procesie inwestycyjnym. Tak czy inaczej wystarczy wspomnieć, że kosztorysowanie to ważna część każdej inwestycji, niezbędna do jej prawidłowego toku. Wracamy teraz do Normy Expert, bo jest to program kosztorysowy skierowany do osób zajmujących się zawodowo liczeniem wartości robót budowlanych.

Expert należy do znanej rodziny oprogramowania Norma, której początki sięgają jeszcze lat 90-tych. Poprzednikiem wersji Expert była i jest Norma Pro, program który wyznaczył trendy jeśli chodzi o przygotowywanie dokumentów kosztorysowych na komputerze. Ogromne możliwości tego oprogramowania sprawiły, że wersja Pro jest cały czas najchętniej kupowanym programem do kosztorysowania. Ale skoro na rynku pojawił się następca to warto spojrzeć co oferuje Przede wszystkim Norma Expert jest nowocześniejszym programem, o zupełnie innym interfejsie. Możliwości tego programu są bardzo podobne do PRO i tu nie należy się spodziewać rewolucji, co powoduje, że przesiadka z jednego programu na drugi nie wiąże się ze stresem. Ponadto wersja Expert oferuje kilka dodatkowych funkcji jak prezentacja kosztów na wykresie czy możliwość rozliczania odpadów na budowie. Poza tym poprawiono drobne, acz irytujące błędy czy niedociągnięcia starszych wersji programów kosztorysowych.

norma standard aktualizacja

Oprogramowanie do kosztorysów jest ważnym narzędziem pracy w firmach budowlanych. Program Norma Standard to najlepszy wybór jeśli chodzi o oprogramowanie przeznaczone dla małych i średnich firm. Program bardzo dobrze sprawuje się gdy trzeba przygotować kosztorys inwestorski lub ofertowy dając całą gamę możliwości pozwalających na przygotowanie wyceny zgodnej z aktualnym stanem prawnym. Program do kosztorysowania Norma Standard jest już dostępny na rynku od ponad 10 lat, ale dzięki nieustannym aktualizacjom i rozbudowie cały czas nie ma sobie równych i spełnia rolę taniego i wygodnego narzędzia do kosztorysowania. Jeśli posiadając starą wersję Normy chcemy ją zaktualizować konieczne jest wykupienie abonamentu Buduj z Głową. Wydawnictwo zawiera poza samą aktualizacją programu multum ciekawych informacji ze światka kosztorysowego i budowlanego.

Obecnie aktualną wersją Normy Standard jest 4.53 i jest to wersja z początku roku 2016. Program wchodzi w Nowy Rok z dodanymi nowymi katalogami oraz nowymi funkcjami, które zwiększają jego możliwości i ułatwiają pracę z kosztorysem.

Mam gotowy kosztorys. Co dalej?

Stworzony w programie kosztorysowym Norma Pro czy Norma Expert kosztorys dowolnej inwestycji może mieć wiele różnych zastosowań. Oczywiście te najbardziej oczywiste to wycena inwestycji w celach czy to ofertowych (kosztorys wykonawcy) czy w celach kontrolnych (kosztorys inwestora). Ale dokument zawierający wycenę robót to dobra baza do dalszych działań związanych z realizacją i kontrolą wykonania prac.

Prowadząc dowolny projekt inwestycyjny kierujemy się m.in. dwiema podstawowymi informacjami, które determinują powodzenie całości – termin i koszt. Za ile i na kiedy to podstawa, dlatego na każdym etapie projektu koniecznym jest kontrolowanie obu parametrów. Przygotowanie kosztorysu to pierwszy krok, ale późniejsze jego wykorzystanie to już inna sprawa.

Do kontroli harmonogramu inwestycji idealnie nadaje się program przygotowany przez Microsoft – Project 2013 (lub wcześniejsze wersje). Program popularny i wykorzystywany niemal na całym świecie, niezależnie od branży. Stworzenie harmonogramu prac samo w sobie jest czasochłonne, ale opierając terminarz na zadaniach z kosztorysu, możemy dość sprawnie go przygotować. Narzędzie ENOKO Project umożliwi import kosztorysu do Projecta w taki sposób, że zostanie utworzony plan naszych prac z informacją o poszczególnych zadaniach i ewentualnie zasobach wykorzystywanych wewnątrz poszczególnych czynności. Oszczędność pracy jest w tym wypadku nie do przecenienia.

Jeśli chodzi o kontrolę budżetu inwestycji to warto w tym celu wykorzystać odpowiedni system ERP – enova365. Wraz z dodatkiem ENOKO Budżet prowadzenie inwestycji będzie się opierało przede wszystkim na porządnej kontroli budżetu – a system wraz z ENOKO ustanowią kompleksowe rozwiązanie, które będzie odpowiadać m.in. za obieg dokumentów czy zamówienia zakupowe związane z inwestycją. Struktura budżetu inwestycji znowu może być oparta o strukturę kosztorysu, dzięki opcji importu kosztorysu z Normy do enova365.

Jak widać kosztorys budowlany to dokument, który może być wykorzystany w firmie do wielu działań. Firmy, które starają się prowadzić działalność w oparciu o zarządzanie projektami, powinny szczególnie docenić rolę tego dokumentu jako bazy do jakichkolwiek dalszych działań inwestycyjnych.

Norma PRO – program kosztorysowy doskonały?

Tytuł artykułu może i kontrowersyjny, ale coś w tym jest że od ponad 10 lat Norm PRO wciąż jest jednym z najczęściej kupowanych programów do kosztorysowania. Pomimo konkurencji, pomimo własnej nowszej wersji (Norma Expert) to jednak PRO jest programem do kosztorysowania, który wybierają kosztorysanci. Dlaczego?

W swoim czasie około roku 2003 Norma PRO była prawdziwą rewolucją w kosztorysowaniu. Zasłużony złoty medal na poznańskich targach nie przypadkowo trafił do producentów programu. Program do kosztorysowania zachwycił z jednej strony prostą obsługa, a z drugiej wyjątkowo rozbudowanymi parametrami wyceny kosztorysu i samej pracy z programem. Jak to wygląda z dzisiejszej perspektywy?

Po 11 latach od premiery możliwości programu wciąż robią wrażenie. Ustawienie czasami bardzo szczegółowych opcji może w pierwszej chwili sprawić,że osoba pracująca z kosztorysem czuje się lekko zagubiona. Jednak dobre poznanie narzędzi programu sprawi, że kosztorysant będzie w stanie dokonać zmiany właściwie każdej elementu. Ważne by program dobrze poznać np.: na szkoleniu z kosztorysowania lub z podręcznikiem dołączanym do każdego egzemplarza programu.

Pewnym rozczarowaniem dla „współczesnych użytkowników programu może być jego wygląd. W ostatnich latach nawet twórcy interface’u okienkowego, czyli firma Microsoft odchodzi od niego (lub mocno modernizuje) na rzecz tzw. wstążki w pakiecie Office czy kafelków w systemie Windows. Norma PRO natomiast to wciąż program jakby żywcem wyjęty z przełomu lat 90-tych i OO-nych. Czy to źle? Trudno powiedzieć, w zasadzi jest to tylko kwestia przyzwyczajenia, ale mimo wszystko standardy współczesnego programu komputerowego odnośnie wyglądu są już inne.

Trzeba jednak przyznać, że producent nie zasypał gruszek w popiele, nie spoczął na laurach i w 2010 wydał na świat Normę Expert. Jest to w zasadzie program kosztorysowy, którego możliwości są zbliżone do PRO (dodano moduł rozliczania Odpadów), ale interface zdecydowanie bardziej przypomina ten znany z np. pakietu Office 2007. Praca nie w okienkach, ale panelach nawigowanych przy pomocy wstążki edycyjnej, która podpowiada możliwe do wyboru opcje.

Na razie Norma Expert jeszcze czeka na swój sukces. Kosztorysanci może z przyzwyczajenia, może z powodów cenowych wybierają Normę PRO.

Kosztorys FIDIC

Jednym z często spotykanych kosztorysów, jakimi posługują się polscy inwestorzy, jest tzw. kosztorys FIDIC. Wraz z wejściem Polski do Unii Europejskiej i rozpoczęciem wielu inwestycji z dofinansowaniem środkami z UE nastało zapotrzebowanie na tego typu kalkulacje ze względu na obwiązek rozliczania unijnych środków właśnie „FIDICiem”.

Nazwa wzięła się od organizacji z siedzibą w Szwajcarii Międzynarodowej Federacji Inżynierów Konsultantów. Ta sięgająca korzeniami początków XX wieku organizacja stworzyła w 1999 roku wzorzec przygotowania i prowadzenia inwestycji, wraz z przykładowymi umowami i zapisami. Dzięki swojej uniwersalności rozwiązania te stanowią dziś bazę dla wielu inwestycji prowadzonych przez podmioty międzynarodowe. Dla polskich firm szczególne znaczenie ma fakt, że m.in. unijne inwestycje prowadzone są według wzorców FIDICa.

Czym charakteryzuje się zatem kosztorys FIDIC? Jest bardzo oszczędny, jeśli można tak powiedzieć. Zadania są opisane bardzo ogólnie, nie ma rozbicia na poszczególne roboty jak ma to miejsce w kosztorysach, nazwijmy je standardowych. Często cały kosztorys dotyczący niemałej inwestycji, stworzony wg. wymagań federacji, mieści się na jednej kartce. Dzięki temu bardzo łatwo jest zbudować harmonogram prac i zaplanować wypłacanie transz dofinansowania – to dlatego ten typ kalkulacji jest tak bardzo ulubiony w instytucjach unijnych.

Dla kosztorysanta powstaje oczywiście problem w jaki sposób wycenić kosztorys FIDIC. Na rynku nie ma cenników operujących na tak ogólnych zadaniach jak „Roboty murowe” czy „Roboty wykończeniowe”. Nie ma rady, trzeba stworzyć szczegółowy kosztorys (taki jak kosztorys ofertowy) i na jego podstawie wycenić FIDIC np. scalając pozycje. Na rynku jest wiele programów, które to potrafią, jednym z nich jest Norma PRO. Dzięki temu zaawansowanemu programowi stworzymy wiele rodzajów dokumentów kosztorysowych, zarówno szczegółowych, jak i uproszczonych.

Bazy cenowe

Zasiadając do kosztorysowania warto uzbroić się w bazy cenowe – wydawnictwa w których zawarte są aktualne ceny robót budowlanych, materiałów i pracy sprzętu. Bazy dostępne są tradycyjnie na papierze jako książeczki oraz na płytach CD z których można je przeglądać czy zaimportować do programu kosztorysowego Norma Standard.

Forma książkowa to już dziś chyba przeżytek, choć skoro wydawcy cały czas decydują się na tę formę publikacji oznacza, że chętni do ich kupna wciąż są.  Ale wraz z rosnącą popularnością oprogramowania do kosztorysowania, musi też wzrastać popularność baz cenowych publikowanych na CD.

W jaki sposób bazy cenowe ułatwiają pracę, komu mogą się one przydać i co ważne komu raczej się nie przydadzą?

Przede wszystkim baza cenowa zdejmuje z nas ciężar dowiadywania się jakie są aktualne ceny robocizny, materiału i sprzętu. Jakież to ułatwienie dla inwestora, który tworząc wstępny kosztorys inwestorski, nie koniecznie musi znać dostawców z którymi współpracują jego wykonawcy i dzwonić do każdego dowiadując się np. o cenę cegły.

Dla firmy-inwestora to szybki i wygodny sposób na wycenę inwestycji i dalej jej zaplanowanie, zarezerwowanie środków finansowych itd.

Gdzie haczyk? W tym, że w bazach cenowych podawane są ceny średnie, według których wygrywano przetargi.

Postawmy się teraz w roli firmy budowlanej, która w takim przykładowym przetargu zamierza wystartować. Wstawiając do swojej oferty ceny średnie, firma taka najczęściej nie będzie wygra przetargu. Szczególnie w czasach kryzysu i większej rywalizacji o zamówienia, każda firma będzie się starać minimalizować koszty własne, wyszukiwać tańszych dostawców, by móc przedstawić korzystną ofertę. Firmy wykonawcze będą zdecydowanie rzadziej korzystać z przygotowanych baz cen średnich, a do wyceny inwestycji wykorzystają cenniki własne.

Szkolenia z kosztorysowania w programie Norma PRO

Żeby dobrze poznać program do kosztorysowania Norma Pro trzeba koniecznie wziąć udział w szkoleniu podczas którego, zostaną pokazane i omówione  opcje programu. W zależności od naszych potrzeb możemy wybrać szkolenie podstawowe lub zaawansowane.

Szkolenie z kosztorysowania podstawowe przeznaczone jest dla osób, które z Normą nie miały dotychczas nic wspólnego. Poznają one najprostsze funkcje programu tworząc kosztorys i w miarę jego rozwoju dowiadują się o kolejnych bardziej zaawansowanych opcjach oprogramowanie.

Szkolenie dla zaawansowanych skierowano do osób, które pracują już z Normą, chcą natomiast zoptymalizować swoje działania, poznać pewne funkcje usprawniające codzienną pracę, których dotychczas osoby te mogły nie wykorzystywać.

Warto wspomnieć, że cykl szkoleniowy rozpoczyna się od wykładu teoretycznego, będącego przypomnieniem wiedzy, którą osoba kosztorysująca powinna znać. Dla kosztorysantów, którzy mieli przerwę w pracy jest to dobra okazja, aby odświerzyć w głowie kwestie dotyczące kosztorysowania. Ale i osoby pracujące z Normą PRO czy Zuzią na codzień mogą skorzystać z takiego wykładu.

Warto zachęcić pracodawcę by zainwestował w wiedzę swoich pracowników. Tworząc kosztorys ofertowy nie ma miejsca na błędy wynikające z braku wiedzy, ponieważ taka pomyłka może skończyć się dla firmy nawet upadkiem.

 

Norma Standard

Pokrótce opisałem ostatnio o rodzinie programów Norma, a także o najpopularniejszym z nich czyli o Normie Pro.

 

Dziś słów kilka o programie w wersji Standard. Jest to wersja wyposażona w najmniejszą ilość opcji. Mimo to, nie należy jej od razu za to skreślać. Małe biura czy firmy nie koniecznie potrzebują kosztorysowych „wszystkomających kombajnów”, a wraz z Normą Standard możliwe jest przygotowanie całkowicie poprawnego kosztorysu.

Czego zatem brak? Drobiazgów, które choć przydatne i użyteczne nie są nizbędne – nie ma filtrowania pozycji wraz z definiowaniem własnych filtrów, brak możliwości stworzenia kosztorysu wariantowego, brak rejestracji zmian i możliwości pracy sieciowej, brak FIDIC, brak wyliczeń metodą inter- i ekstrapolacji. Sporo? Sporo, ale jeszcze raz przypominam program kosztorysowy Norma Standard to proste narzędzie dla mniejszych firm lub osób prowadzących jednoosobową działalność.

Cena oczywiście jest odpowiednio niższa i z pewnością konkurencyjna wobec droższych wersji. Każdy przed dokonaniem zakupu musi sam zapoznać się z pełną listą różnic Norma Standard vs Norma Pro i dopiero zdecydować.

Uczmy się!

Kiedy pierwszy raz otwierasz na swoim komputerze jakikolwiek program do kosztorysowania, ot choćby Norma PRO, to możesz początkowo czuć się mocno zagubiony. Mnóstwo dziwnych ikonek, po kliknięciu w które otwierają się kolejne okna z kolejnymi ikonkami… Masz ochotę rzucić to wszystko i więcej nie wracać do tego programu. „Jakim cudem można taki skomplikowany program obsługiwać?” – myślisz.

 

A właśnie, że można. Grunt w tym, żeby się go nauczyć. W internecie można znaleźć szeroką ofertę wpisując frazę np.: szkolenia Norma. Na tego typu szkoleniach poznasz szczegółowo obsługę programu, przypomnisz sobie teorię podstaw kosztorysowania. Potem trochę praktyki i program nie będzie miał przed tobą tajemnic.

 

Pamiętaj!. Jeśli wydajesz duże pieniądze na oprogramowanie, którego nie znasz, nie żałuj ich też na szkolenia. Zrób prosty rachunek, ile stracisz w czasie, w którym sam będziesz próbował poznać program, w porównaniu do sytuacji, gdy po kilku dniach kursu będziesz pewnie się czuł obsługując program. Uczmy się!