Najczęstszym sposobem wyboru wykonawcy robót budowlanych jest postępowanie przetargowe. Szczególnie w sytuacji gdy podmiotem inwestorskim jest instytucja publiczna, ten sposób wyboru wykonawcy jest priorytetowym ze względu na zapisy prawa o zamówieniach publicznych. Postępowanie przetargowe ma na celu wyłonić najlepszą ofertę, spośród ofert złożonych przez firmy wykonawcze. Kryteria wyboru najlepszej oferty są jawne i znane wszystkim podmiotom stającym do przetargu. Czynnikiem priorytetowym jest oczywiście cena, jaką oferent przedstawia. Praktyka pokazuje, że pomniejsze znaczenie mają doświadczenie, referencje, choć trzeba zaznaczyć, że świadomość negatywnych skutków opierania się li tylko na kryterium cenowym jest wśród inwestorów publicznych coraz większa.

Proces wyboru najlepszej oferty zawsze poprzedzony jest gruntownym przygotowaniem zarówno po stronie oferentów, jak i inwestorów. Przygotowanie konkretnej ceny wymaga jej dokładnej kalkulacji przez firmy wykonawcze, które raz, że muszą przedłożyć najniższą cenę, a dwa nie mogą tej ceny przedstawić zbyt niskiej. Przygotowana oferta na przetarg przez wykonawców musi być zawsze bardzo dokładne policzona, każdy błąd w kalkulacji może mieć daleko idące konsekwencje. Zawyżona cena uniemożliwi zwycięstwo w przetargu, zbyt niska może doprowadzić do strat finansowych, niemożności ukończenia inwestycji czy w skrajnych sytuacjach do bankructwa. Przygotowaniu kosztorysu ofertowego służy specjalny rodzaj kalkulacji kosztorysowej zwany szczegółowym. Jak sama nazwa wskazuje ma on na celu dokładne policzenie wartości prac biorąc pod uwagę ceny robocizny materiałów, sprzętu.

Również inwestor musi się przygotować do przetargu. Pomijając całą dość skomplikowaną procedurę postępowań on również musi przygotować kosztorys, do którego następnie będzie porównywał otrzymane oferty. Oczywiście kosztorys inwestora (inwestorski) nie jest ceną proponowaną za wykonanie robót – jest natomiast szacunkiem tego wokół jakich kwot będą oscylowały oferty wykonawców. Jeżeli inwestor po wykonaniu swojego kosztorysu stwierdzi, że szacunkowy koszt jest dla niego zbyt wysoki, może od razu podjąć decyzję o zaprzestaniu inwestycji bez kontynuowania dalszych procedur przetargowych. Ewentualnie może to być dla niego wskazówka, że z powodu zbyt dużego obciążenia finansowego inwestycję lepiej rozłożyć na dwa okresy rozliczeniowe. Kosztorys taki nie musi być dokładny co do grosza, ważne by dawał inwestorowi ogólną informację o kosztach.

Jak widać różne potrzeby, różne kosztorysy, różne kalkulacje. Posiadanie odpowiednich ludzi potrafiących zrobić porządny dokument i wyposażenie go w dobre oprogramowanie do kosztorysów może być kluczową sprawą w przypadku przetargów budowlanych.