Kosztorys to jeden z dokumentów bez których ciężko sobie wyobrazić prowadzenie inwestycji budowlanej. W pewnych przypadkach przygotowanie kosztorysu jest wymagane nawet odpowiednimi przepisami prawa, co tym bardziej podnosi rangę tego dokumentu. Kosztorys jak sama nazwa wskazuje jest rozpisaniem kosztów robót budowlanych koniecznych do wykonania danej inwestycji i najczęściej przygotowuje się go w specjalistycznym programie komputerowym. Do najpopularniejszych programów tego typu należą te z serii Norma (Norma Pro, Norma Expert), ale też Zuzia, Forte, Seko itp.

Kosztorysowanie w programach do tego stworzonych jest wygodniejsze i łatwiejsze. Łatwo można opisać zakres prac bazując na dostępnych katalogach robót, wycena dokumentu też jest sprawna jeśli korzystamy z popularnych cenników takich jak Sekocenbud czy Intercenbud. Gotowy kosztorys poza wskazaniem kosztu planowanych prac może też pomóc w zarządzaniu inwestycją. Odpowiednie usystematyzowanie kosztorysu pozwoli sprawdzić koszty poszczególnych etapów robót, co pozwoli lepiej zarządzać tymi kosztami w czasie, a dodatkowo pozwoli prowadzić rozliczenia etapowe z wykonawcą, co jest wygodnym sposobem płacenia za wykonanie usług budowlanych.

Dodatkowo kosztorys to świetny zaczyn dla harmonogramu inwestycji jeśli chcemy kontrolować terminowość prowadzonych prac. Co prawda programy kosztorysowe nie są w stanie wykonać harmonogramu, ale wymiana danych z programami typu Project czy Planista jest łatwa i wygodna.

Programy kosztorysowe to narzędzia niezbędne w każdej firmie budowlanej, które ma ambicje rozwoju i zdobywania nowych obszarów rynku. Ułatwiają zarządzanie kosztami, co w dłuższym okresie przynosi niemal zawsze oszczędności i pozwala na lepszą kontrolę prowadzonego projektu.

Norma Pro – program komputerowy produkcji firmy Athensoft. Miał swoja premierę w roku 2003 i od tego czasu powoli zyskuje coraz to nowych użytkowników. Co powoduje, że program ten cieszy się tak dużą popularnością?

Programy do kosztorysowania to systemy, które mają na celu wspomaganie firm w tworzeniu kalkulacji dotyczących robót budowlanych. Przede wszystkim programy takie jak Norma są wykorzystywane właśnie w firmach zajmujących się wykonawstwem robót budowlanych. Kalkulowanie kosztów takich prac nie jest sprawą łatwą, więc zastosowanie rozwiązań informatycznych ma zdecydowanie duży sens i kto tylko może stara się nabyć do firmy tego typu program. Drugą grupą odbiorców tego typu systemów są instytucje lub firmy będące inwestorami, czyli organizacje inicjujące proces inwestycyjny. Program Norma umożliwia tym organizacjom przygotować wstępne wyceny, niezbędne do budżetowania środków na planowaną inwestycję.

Co dają programy kosztorysowe inwestorom i wykonawcom? Programy tego typu dzięki dostępnym bazom katalogów wprost podają normy pracy robotników i zasobów z podziałem na branże i rodzaje prac. Kosztorysant nie musi samodzielnie określać tych norm, które mają niebagatelne znaczenie do wyliczania wartości pracy i co za tym idzie kosztów inwestycji. Druga dodatkowa korzyść z programów kosztorysowych to możliwość wyceny robót na podstawie elektronicznych baz cenowych, które są dostępne na rynku i możliwe do zapisania w programie. Nie ma potrzeby dowiadywać się o cenę danego materiału u jego producenta czy dostawcy, można skorzysatać z dostępnych w programie cenników.

Jak widać korzyści jest dużo i programy kosztorysowe typu Norma Pro zdecydowanie ułatwiają pracę z kalkulacjami robót budowlanych.

Branża budowlana już od wielu lat korzysta z różnych programów komputerowych, wykorzystując je do różnych celów. Poza bardzo popularnymi programami do kosztorysowania czy programami do harmonogramowania, istnieje gama programów dodatkowych wspierających na różnych etapach pracę budowlańców.

Osoby zajmujące się tworzeniem dokumentacji technicznej mają do wyboru tzw. programy CADowskie, które pozwalają na wygodną pracę z rysunkami technicznymi. Poza popularnym i drogim AutoCADem, na rynku można znaleźć tańsze programy dla mniej wymagających użytkowników np. CADRysunek. Jest to program umożliwiający pracę między innymi z plikami .dwg i .dxf (pliki w standardzie AutoCAD) oraz z plikami w swoim macierzystym formacie .rys. CADRysunek pozwala na tworzenie rysunków technicznych ich edycję, a także na zbieranie przedmiarów z rysunków czyli informacji np. o długościach ścian czy wielkościach pomieszczeń opisywanych przez dokumentację projektową.

Podobnym programem jest Miara PRO, która co prawda nie umożliwia edytowania rysunków, ale pozwala na bardzo szczegółowe tworzenia na ich podstawie przedmiarów, które potem szybko można wycenić w programie Norma.

Zarówno Miara PRO jak i CADRysunek współpracują z programami kosztorysowymi Norma, umożliwiając przenoszenie danych pomiędzy programami i powodując, że procesy tworzenia przedmiaru i jego wyceny mogą być prowadzone jednocześnie.

Bazy cenowe wykorzystywane podczas kosztorysowania w programie Norma to ważny element, bez którego ciężko sobie wyobrazić współcześnie przygotowywanie kosztorysów. Oczywiście można bazować na własnych cenach i wielu kosztorysantów tak czynie, ale możliwość stworzenia kosztorysu w oparciu o średnie rynkowe ceny jest szczególnie popularna wśród inwestorów przygotowujących kosztorysy uproszczone i szczegółowe.

Podczas pracy z programami Norma Pro lub Standard możemy wykorzystywać wszystkie najpopularniejsze bazy cen takie jak Sekocenbud, Intercenbud czy Orgbud Serwis. Producenci tych cenników najczęściej oferują możliwość zakupu rocznego abonamentu. Biorąc pod uwagę fakt, że tego typu cenniki aktualizowane są co 3 miesiące, abonament obejmuje wówczas 4 kolejne wydania danego cennika. Oczywiście jeśli ktoś nie potrzebuje, aż tak często uaktualniać swoich wycen – w końcu zmiany cen zazwyczaj nie są aż tak gwałtowne, by co 3 miesiące zmieniać się o 180 stopni mogą spokojnie zakupić pojedynczy kwartał danego cennika.

Wszystkie programy kosztorysowe z rodziny Norma współpracują z cennikami to oznacza, że kosztorysy przygotowywanie w Normie Pro czy Expert mogą być łatwo wycenione w oparciu o dany cennik. Najczęściej konieczne jest zaimportowanie takiego cennika z bazy otrzymanej na płacie CD, ale jest to czynność prosta i możliwa do zrobienia przez każdego.

kosztorysowanie jest ciekawym sposobem na zarobek. konieczne jest jednak posiadanie wsparcia w postaci programu do kosztorysowania. dobry program kosztorysowy to norma standard. program ten ułatwia zrobienie najpopularniejszych kosztorysów w kalkulacji szczegółowej i uproszczonej. którą kalkulację wybierzemy zależy tylko od nas i naszych wymagań.

Programy kosztorysowe Norma to porządne oprogramowanie do tworzenia kosztorysów. Kosztorysy to wyceny robót budowlanych i remontowych. Sporządza się je w branży budowlanej na podstawie katalogów KNR. Programy do kosztorysowania programy do kosztorysowania ułatwiają tworzenie kosztorysów. Wycena zrobiona przy pomocy programu Norma jest zgodna z aktualnymi przepisami dotyczącymi kosztorysowania.

Kosztorysowanie w programie Norma Pro jest wygodne i szybkie dzięki dostępnym katalogom nakładów rzeczowych dodawanie pozycji jest nieskomplikowane. Konkretną robotę można łatwo wyszukać na liście wszystkich dostępnych prac przy pomocy zaawansowanej wyszukiwarki. Dodatkowo do programu Norma można zaimportować cenniki nakładów rzeczowych RMS po to by dodane prace szybko wycenić, bez potrzeby ręcznego wprowadzania cen.

Jak widać program Norma Pro to duże ułatwienie dla kosztorysantów sporządzających kosztorysy inwestorskie i ofertowe. Z programem Norma można stworzyć różnego rodzaju kosztorysy w zależności od potrzeb jakie ma kosztorysant. Kosztorysy inwestorskie są zazwyczaj w kalkulacji uproszczonej, a ofertowe w kalkulacji szczegółowej. Program Norma radzi sobie z nimi i z ich tworzeniem wyśmienicie.

Norma Pro program do kosztorysowania jest niezastąpionym narzedziem w każdej firmie. Niezależnie od tego czy potrzebujesz przedmiaru czy kosztorysu w różnych kalkulacjach Norma pozwoli na szybkie przygotowanie dokumentu. Dzięki zaawansowanym opcjom program umożliwia dokonywanie jeszcze bardziej skomplikowanych operacji takich jak import przedmiaru czy stworzenie kosztorysu w kalkulacji fidic.

Odpowiednie zarządzanie inwestycjami spędza sen z powiek wielu menedżerów, również z branży budownictwa. To nie jest lekki kawałek chleba, a odpowiedzialność ciążąca przed kierownikiem budowy jest ogromna. W trakcie inwestycji trwających wiele miesięcy, w trakcie której ujawnia się multum zmiennych mających wpływ na powodzenie  (lub nie) inwestycji. Powodzenie zarówno finansowe (chcemy osiągnąć odpowiedni zysk!), jak i terminowe (musimy wykonać w ustalonych ramach czasowych!)

Chcąc zachować kontrolę nad projektem wykorzystujmy najnowsze rozwiązania IT, które z rożnych programów komputerowych wykorzystywanych w naszej firmie stworzą prawdziwie kompleksowe rozwiązanie dla branży budowlanej. Zacznijmy od oprogramowania do tworzenia kosztorysów np. Norma PRO. Tego typu program kosztorysowy służy do przygotowywania dokumentów wyliczających wartość planowanej inwestycji. Kosztorys będzie podstawą dalszych czynności związanych z zarządzaniem projektem. Warto dodać, że do przygotowania kosztorysu warto też wykorzystać program przedmiarowy Miara Pro, który z rysunków technicznych ściągnie informacje o ilościach prac koniecznych do wykonania. Dzięki współpracy między Normą i Miarą, te ilości będziemy mogli w prosty sposób umieścić w kosztorysie.

Kosztorys jak sama nazwa wskazuje zawiera koszty robót, które należy wykonać. Kosztorys w kalkulacji szczegółowej bardzo dokładnie rozbija nam składniki cen na ceny materiałów, koszty robocizny, ale też koszty pośrednie itp. Dodatkowo kosztorys szczegółowy podaje normy czasu pracy robotników, normy zużycia sprzętu. Uzbrojeni w tego typu dokument i aplikację ENOKO możemy przygotować harmonogram prac w programie typu Planista lub Project. Harmonogram poza informacjami o kosztach przedstawia inwestycję w czasie dając możliwość szczegółowej kontroli nad terminem zakończenia robót.

Dodatkowo kosztorys stanowi podstawę przygotowania zestawienia materiałowego dla inwestycji. Również tu przydaje się aplikacja ENOKO tym razem we współpracy z systemem ERP enova365. Koszty zamówień w ryzach, rozliczanie czasu pracy robotników, automatyzacja fakturowania i wiele innych funkcji pozwalających na lepszą kontrolę nad budową.

Warto wykorzystywać w codziennej pracy najnowsze rozwiązania informatyczne. Kto świadomie nie zarządza projektem ma naprawdę dużo do stracenia.

Najczęstszym sposobem wyboru wykonawcy robót budowlanych jest postępowanie przetargowe. Szczególnie w sytuacji gdy podmiotem inwestorskim jest instytucja publiczna, ten sposób wyboru wykonawcy jest priorytetowym ze względu na zapisy prawa o zamówieniach publicznych. Postępowanie przetargowe ma na celu wyłonić najlepszą ofertę, spośród ofert złożonych przez firmy wykonawcze. Kryteria wyboru najlepszej oferty są jawne i znane wszystkim podmiotom stającym do przetargu. Czynnikiem priorytetowym jest oczywiście cena, jaką oferent przedstawia. Praktyka pokazuje, że pomniejsze znaczenie mają doświadczenie, referencje, choć trzeba zaznaczyć, że świadomość negatywnych skutków opierania się li tylko na kryterium cenowym jest wśród inwestorów publicznych coraz większa.

Proces wyboru najlepszej oferty zawsze poprzedzony jest gruntownym przygotowaniem zarówno po stronie oferentów, jak i inwestorów. Przygotowanie konkretnej ceny wymaga jej dokładnej kalkulacji przez firmy wykonawcze, które raz, że muszą przedłożyć najniższą cenę, a dwa nie mogą tej ceny przedstawić zbyt niskiej. Przygotowana oferta na przetarg przez wykonawców musi być zawsze bardzo dokładne policzona, każdy błąd w kalkulacji może mieć daleko idące konsekwencje. Zawyżona cena uniemożliwi zwycięstwo w przetargu, zbyt niska może doprowadzić do strat finansowych, niemożności ukończenia inwestycji czy w skrajnych sytuacjach do bankructwa. Przygotowaniu kosztorysu ofertowego służy specjalny rodzaj kalkulacji kosztorysowej zwany szczegółowym. Jak sama nazwa wskazuje ma on na celu dokładne policzenie wartości prac biorąc pod uwagę ceny robocizny materiałów, sprzętu.

Również inwestor musi się przygotować do przetargu. Pomijając całą dość skomplikowaną procedurę postępowań on również musi przygotować kosztorys, do którego następnie będzie porównywał otrzymane oferty. Oczywiście kosztorys inwestora (inwestorski) nie jest ceną proponowaną za wykonanie robót – jest natomiast szacunkiem tego wokół jakich kwot będą oscylowały oferty wykonawców. Jeżeli inwestor po wykonaniu swojego kosztorysu stwierdzi, że szacunkowy koszt jest dla niego zbyt wysoki, może od razu podjąć decyzję o zaprzestaniu inwestycji bez kontynuowania dalszych procedur przetargowych. Ewentualnie może to być dla niego wskazówka, że z powodu zbyt dużego obciążenia finansowego inwestycję lepiej rozłożyć na dwa okresy rozliczeniowe. Kosztorys taki nie musi być dokładny co do grosza, ważne by dawał inwestorowi ogólną informację o kosztach.

Jak widać różne potrzeby, różne kosztorysy, różne kalkulacje. Posiadanie odpowiednich ludzi potrafiących zrobić porządny dokument i wyposażenie go w dobre oprogramowanie do kosztorysów może być kluczową sprawą w przypadku przetargów budowlanych.

Wśród programów do kosztorysowania wyróżniają się te z rodziny Norma. Nie da się ukryć, że zdobyły sobie dużą popularność w ostatnich latach i zaczynają dominować na rynku oprogramowania dla firm budowlanych. Oczywiście nie są jedynym systemem kosztorysowym dostępnym w polskich sklepach, ale niewątpliwie częstotliwość spotykania programów Norma jest największa.

Jednym z powodów tej popularności jest skrojenie programu kosztorysowego do wymagań klienta. Rodzina Normy dzieli się na trzy programy:

Norma Standard

Norma Standard – program najtańszy i najbardziej ograniczony jeśli chodzi o funkcje. Ale to ograniczenie nie oznacza, że jest to program ułomny. Norma Standard zawiera pełną bazę katalogów KNR, KNNR itp. dokładnie taką samą jak droższe edycje. Te wydawnictwa to podstawa w tworzeniu kosztorysów, więc już to każe spojrzeć łaskawym okiem na wersję Standard. A przecież jeśli chodzi o podstawowe funkcje najtańsza Norma też nie ma się czego wstydzić. Tworzenie kosztorysów szczegółowych i uproszczonych jest w pełni dostępne, tak samo możliwość ustawienia parametrów kosztorysu podczas tworzenia tj. sposobu liczenia narzutów i opcji wyświetlania formularza.

Norma PRO

Norma Pro – program na pierwszy rzut oka podobny do wersji Standard, ale z poszerzonymi możliwościami jeśli chodzi o pracę z dokumentem kosztorysowym. Przede wszystkim ta wersja skierowana jest to firm większych, które mają potrzeby tworzenia zaawansowanych kosztorysów np.  z ustalonymi wariantami albo jak w przypadku generalnych wykonawców, chcą mieć możliwość porównania dwóch kosztorysów ze sobą. Przygotowanie takiego kosztorysu porównawczego to dobra podstawa do negocjacji z podwykonawcami, odnośnie cen czy ilości robót przewidzianych do wykonania. Norma Pro to również funkcje importowania wielkości przedmiarowych z zewnętrznych plików i współpracy z innymi programami – czy to systemami ERP, czy programami do harmonogramowania czy wreszcie programami do przedmiarowania.

Norma Expert

Norma Expert – najbardziej zaawansowany z systemów do kosztorysowania stworzonych w firmie Athenasoft. Odświeżony w stosunku do pozostałych programów wygląd rzuca się w oczy na samym początku. Dodawanie pozycji do kosztorysu jest wygodniejsze ponieważ praca odbywa się na panelach w obrębie jednego okna, a nie jak we wcześniejszych wersjach na wyskakujących oknach programu. Poza tym Norma Expert to w dużej mierze funkcje znane z wersji PRO poszerzone o dodatkowe możliwości np. rozliczanie odpadów z inwestycji czy import skanowanych PDFów do programu. Oczywiście za przyjemności trzeba płacić więcej, dlatego też cena tej wersji jest wyższa.

O tym którą Normę wybrać musimy zdecydować sami. Jakie opcje są nam potrzebne czy wygoda pracy ma dla nas priorytetowe znaczenie, ile kosztorysów rocznie zamierzamy tworzyć. Odpowiedź na te pytania pozwoli nam wybrać Normę najlepiej skrojoną do naszych potrzeb.

Nie da się ukryć, że oprogramowanie kosztorysowe z rodziny Norma swoje kosztuje. Trzeba jednak mieć świadomość, że jako program wybitnie specjalistyczny i wymagający nieustannych modyfikacji i zmian Norma, ze wszystkimi swoimi funkcjami po prostu jest wartościowa.

Każda firma budowlana czy inwestorska wie jak ważne jest to narzędzie w codziennej pracy – możliwość przygotowania dokumentów ofertowych, wyliczenia ceny robót to podstawa do tego by móc startować w przetargach, konkursach itp. wyłaniających wykonawców robót.

Niestety dla małej firmy, pracującej na rynku lokalnym i zajmującej się wąską i niedużą specjalizacją cena programu Norma PRO jest często zaporowa, nie do przeskoczenia. Producent widząc ten problem zdecydował się na poszerzenie gamy programów do kosztorysowania. Norma PRO to niewątpliwie okręt flagowy, duże możliwości, dość wysoka cena. Ale przecież mniejsze firmy często mogą obyć się bez pewnych zaawansowanych funkcji związanych szczególnie z kontrolą kosztorysu.

Norma STANDARD to program przeznaczony dla mniejszych firm, z mniejszymi wymaganiami odnośnie kosztorysowania. Pozbawiony jest m.in. funkcji porównywania kosztorysu, sprawdzania jego zgodności z katalogami czy opcji pozwalających na importy obmiarów/przedmiarów z plików zewnętrznych. Dodatkowo w Normie Standard nie przygotujemy kosztorysu FIDIC – szczególnego rodzaju wyceny koniecznego szczególnie przy inwestycjach unijnych.

Decydując się na program kosztorysowy Norma musimy określić swoje potrzeby i możliwości. Czy będąc małą firmą będziemy musieli konstruować „fidici”, czy będziemy musieli sprawdzać poprawność kosztorysu? To raczej kwestie dla inwestorów, może nie potrzebujemy aż tak skomplikowanych funkcji. Odpowiedzenie sobie na takie pytania umożliwi wybór odpowiedniego programu.

Pamiętajmy też, że zakup wersji Standard nie zamyka nam drogi do posiadania Normy PRO. Wymiana z jednego programu na drugi może odbyć się w przystępnej cenie również w późniejszym terminie.

Program kosztorysowy Norma jak każda aplikacja komputerowa może się zestarzeć. Branża programów kosztorysowych jak każda inna opiera się na rywalizacji producentów różnych programów i każdy z nich liczy na osiągnięcie przewagi w tym wyścigu m.in. poprzez wprowadzanie różnych nowinek i usprawnień. Dziś trudno to sobie wyobrazić, ale pierwsze wersje Normy PRO nie posiadały np opcji przeszukiwania katalogów po rdzeniach słów kluczowych. To wygodna opcja bo mając do przeszukania 40 KNRów możemy nie być pewni czy w opisie danej pozycji katalogowej jest użyte słowo „cegła” czy może „cegły”. Wpiszemy zatem wspólny rdzeń „cegł” i otrzymamy listę pozycji z KNRów zawierających „cegł”, niezależnie od końcówki.

Ta funkcja pojawiła się w miarę rozwoju programu. Firmy, które zakupiły program kosztorysowy Norma PRO zaraz po premierze ten program i nie aktualizowały go do dzisiaj wciąż nie mają jej dostępnej. Dlatego właśnie warto korzystać z opcji aktualizacji programu. Takich zmian w ciągu 10 lat istnienia programu na rynku było naprawdę sporo. Żeby tylko wspomnieć o opcji importu kosztorysu z pliku PDF, bez której wielu kosztorysantów nie wyobraża sobie pracy z kosztorysem.

Aktualizator programu Norma nazywa się Buduj z Głową i jest wydawany co kwartał. Zakupić można go w abonamencie rocznym i potem przedłużać na kolejny okres. Taka „wierność” jest premiowana niższą ceną za przedłużenie abonamentu, niż gdybyśmy chcieli dokonywać zakupu aktualizacji z przerwami. Warto o tym pamiętać – stałe aktualizowanie programu to nie tylko wymierna oszczędność finansowa, ale też program pozbawiony wad.